FAQ: AOV en medische informatie

Of is het het beter te wachten met erfelijkheidsonderzoek totdat ik een verzekering heb afgesloten? Heb je uit voorzorg een operatie of een andere preventieve behandeling ondergaan maar geen klachten of verschijnselen van deze ziekte? Dan hoef je dit niet te melden als je een verzekering afsluit voor een bedrag onder de vragengrens.

Heeft een arts bij een erfelijkheidsonderzoek echter gezien dat je een erfelijke ziekte hebt én heb je klachten of verschijnselen van deze ziekte, dan moet je dat wél melden. Sluit je een verzekering boven de vragengrens af, dan zal de medisch adviseur soms een keuring verlangen. Dan kun je ook vragen krijgen over de kans op een ernstige, onbehandelbare erfelijke ziekte van jezelf of je familie. Daarnaast kan het zijn dat je vragen krijgt naar de resultaten van eerder verricht erfelijkheidsonderzoek (een chromosomaal of DNA-onderzoek). De regels rond erfelijkheid en verzekeren zijn vastgelegd in het Moratorium Erfelijkheidsonderzoek. Dat is onderdeel van het Protocol Verzekeringskeuringen. In dit document wordt specifiek beschreven wanneer verzekeraars erfelijkheidsvragen mogen stellen. Deze afspraken zijn gemaakt om te voorkomen dat mensen vanwege hun verzekerbaarheid geen erfelijkheidsonderzoek laten verrichten

Ja, dat is mogelijk. Nederlandse verzekeraars beschouwen HIV als een chronische aandoening, die vaak gewoon kan worden verzekerd. Dat is in vrijwel geen enkel ander land het geval.

Erfelijkheidsvragen moet ik dit beantwoorden?

Dat hangt ervan af welk verzekerd bedrag je wil verzekeren. Als je een verzekering afsluit met een uitkering die onder de vragengrens ligt, dan mag de medisch adviseur namelijk geen erfelijkheidsvragen stellen. deze vragengrens wordt om de drie jaar aangepast en is per 1 januari 2019 voor AOV verzekeringen:

• Voor het eerste jaar van arbeidsongeschiktheid: 40.309 euro
• Voor de volgende jaren van arbeidsongeschiktheid: 26.985 euro 

Wat is een vragengrens?

De ‘vragengrens’ is belangrijk bij erfelijkheid en verzekeren. De vragengrens is een bedrag dat het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)vaststelt. Als je een verzekering wilt boven dit bedrag, mag de verzekeraarvragen naar ernstige onbehandelbare erfelijke aandoeningen. Wil je een verzekering onder dit bedrag? Dan mag de verzekeraar daar niet naar vragen. 

Vragengrenzen voor 2023 - 2025De vragengrenzen gelden van 1 juli 2023 tot 1 januari 2025:• Voor levensverzekeringen € 328.131,-• Voor het eerste jaar van arbeidsongeschiktheid € 47.578,-• Voor de tweede en daaropvolgende van arbeidsongeschiktheid € 31.851,-

De vragengrens staat in artikel 5 van de Wet op de medische keuringen (Wmk).De minister van VWS past de vragengrens standaard eens per 3 jaar aan.De vorige keer was dat per 1 januari 2022. In 2023 is dat bedrag tussentijdsverhoogd. De reden is de inflatie.

Verzekeraars hebben met elkaar afgesproken om nooit vragen te stellen over erfelijke ziektes bij verzekeringsbedragen onder de hierbovengenoemde vragengrenzen. En verschillende verzekeraars stellen deze vragen óók niet boven die bedragen.

Sommige verzekeraars stellen de aanvullende vragen naar erfelijke ziektes of onderzoeken daarnaar wèl als je een verzekering wilt afsluiten boven de hierboven genoemde bedragen.

Onder de vragengrens hoef je de verzekeraar niet te vertellen over erfelijke ziektesin je familie, uitslagen van erfelijkheidsonderzoek bij jouzelf en eventuele preventieve behandelingen.

Dit is wettelijk vastgesteld voor onbehandelbare erfelijke ziektes. Maar verzekeraars hebben afgesproken om dit voor alle erfelijke ziektesniet te vragen, om te voorkomen dat mensen geen erfelijkheidsonderzoek meerlaten doen.In een gezondheidsverklaring wordt gevraagd naar doktersbezoeken.

Kwam je bij een dokter met vragen over erfelijkheid of preventieve behandelingen? Dan mag je deze vragen dus met “nee” beantwoorden.

Boven de vragengrensWil je een verzekering boven het bedrag van de vragengrens? Of is de optelsom van alle lopende verzekeringen die je in de afgelopen drie jaar hebt afgesloten hoger dan de vragengrens?

Boven de vragengrens mogen verzekeraars wel vragen naar erfelijke ziektes in je familie, naar uitkomsten van erfelijkheidsonderzoek en naar eventuele preventieve behandelingen. Niet alle verzekeraars doen dit ook.Sommige verzekeraars vragen je alleen een gezondheidsverklaring zonder deze erfelijkheidsvragen in te vullen, ook als je een verzekering boven de vragengrens wilt. Andere verzekeraars stellen boven de vragengrens altijd aanvullende erfelijkheidsvragen en/of stellen een medische keuring verplicht.

Medische acceptatie en risicoselectie liggen heel gevoelig, “Het gaat immers over de gezondheid van mensen en het blijft altijd de vraag in hoeverre mensen invloed hebben op hun eigen gezondheid. Verzekeren is het samen dragen van risico’s tegen een onzekere gebeurtenis.Herverzekeraars bieden handboeken om allerlei risico’s te tariferen. “Uiteraard is dat een hulpmiddel, maar vaak staan specifieke ziekten hier niet in omschreven. Ook is er vaak geen wetenschappelijk onderzoek voorradig naar bepaalde aandoeningen in relatie tot arbeidsongeschiktheid  De premie moet een relatie hebben met het risico, in die zin dat iedereen een billijke premie moet kunnen blijven betalen. Het gaat om het evenwicht tussen mensen met hoge en mensen met lage risico’s, waarbij verzekeraars ook een hun maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben. Als er sprake is van een hoog risico, kijken we hoe we dit zo goed mogelijk kunnen inpassen zodat er waarde aan de verzekering kan worden ontleend en het risico voor verzekeraar en herverzekeraar beheersbaar /aanvaardbaar is.

Hoe gaan wij als medisch adviseurs te werk? We beoordelen de kans dat het risico van een ziekte zich ook daadwerkelijk zal gaan manifesteren en hoe ernstig dit dan is. Iemand die een knieoperatie moet ondergaan is doorgaans niet lang uit de running, maar dit kan uiteraard anders zijn bij een herseninfarct. Als iemand bijvoorbeeld aangeeft een periode dubbel te zien, kan dit duiden op een beginstadium van MS, maar het hoeft niet het geval te zijn. Daarom is een weloverwogen afweging van levensgroot belang.

Verhoogd risicoWat gebeurt er na een advies van een medisch adviseur? Veruit de meeste kandidaat-verzekerden worden gewoon geaccepteerd tegen normale voorwaarden. Als er sprake is van een verhoogd risico, kunnen we beperkende voorwaarden voorstellen, een premietoeslag, het verlengen van de termijnen van het eigen risico, beperking van de eindleeftijd of een herbeoordeling in de toekomst. Uiteindelijk is het aan de verzekeraar om een besluit te nemen. Uiteraard is er een strikte scheiding tussen het werk van medische adviseurs en acceptanten. Sommige adviseurs proberen wel eens druk op een verzekeraar uit te oefenen om een klant toch te accepteren, maar dit werkt in geen enkel opzicht en dat is maar goed ook. Uiteindelijk gaat het om de gezondheid van een hele portefeuille en daar hebben alle verzekerden baat bij. Wel kan het acceptatiebeleid per verzekeraar verschillen.

AOV verzekering en aangeboren hartafwijkingen, reuma, ADHD, prikkelbare darm, psoriasis, eczeem, slaapapneu, overgewicht, hartinfarct,

Medisch adviseurs hebben ook te maken met nieuwe risico’s, zoals aangeboren hartafwijkingen, de gevolgen van het gebruik van nieuwe medicijnen zoals voor reumapatiënten, nieuwe diagnoses als ADHD en slaapapneu of bijvoorbeeld dodelijke ziekten die inmiddels chronische zijn geworden (HIV/aids). Met de aanwezige adviseurs werd vervolgens gekeken hoe risico’s ingeschat moeten worden, zoals bijvoorbeeld een kaakchirurg met nekklachten, een huisarts met spataderen, een tandarts met psoriasis of een huisarts met eczeem. Er volgde een levendige discussie waarbij vooral de details van een ziekte of aandoening belangrijk zijn om er conclusies aan te kunnen verbinden.

Als u een arbeidsongeschiktheidsverzekering aanvraagt, is er geen keuring nodig. Uit de gezondheidsverklaring of het tele-acceptatie gesprek kan blijken dat toch een (gerichte) medische keuring nodig is. U bent niet verplicht om deze keuring te ondergaan. Als u dit niet wilt, kan de medisch adviseur uw risico op arbeidsongeschiktheid niet inschatten. Hij kan dan geen medisch advies geven. Daarom zal de verzekeraar u geen verzekering aanbieden.

Het is belangrijk dat u op de gezondheidsverklaring alle vragen juist en volledig beantwoordt. Dit wordt ook uitgelegd in de toelichting bij de gezondheidsverklaring. Doet u dat niet? Dan kan dit gevolgen hebben voor uw arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ook als uw AOV is ingegaan, kan de verzekeraar deze dan alsnog veranderen of zelfs beëindigen.

De medisch adviseur beoordeelt zorgvuldig of u een verhoogd risico hebt op arbeidsongeschiktheid. Toch kan een medisch adviseur van een andere verzekeraar een andere inschatting maken. Dit hangt af van het acceptatiebeleid van die verzekeraar. En hoeveel risico die verzekeraar wil lopen.

De medisch adviseur beoordeelt zorgvuldig of u een verhoogd risico hebt op arbeidsongeschiktheid. Toch kan een medisch adviseur van een andere verzekeraar een andere inschatting maken. Dit hangt af van het acceptatiebeleid van die verzekeraar. En hoeveel risico die verzekeraar wil lopen.

Het is belangrijk dat de medisch adviseur zijn advies baseert op juiste en volledige informatie. Soms is de informatie op de gezondheidsverklaring niet voldoende. De adviseur heeft bijvoorbeeld meer informatie nodig over de gezondheidsklachten. Of hij heeft de uitkomst van eerder medisch onderzoek nodig. Soms moet hij het resultaat van een medische behandeling weten. Informatie van de huisarts of specialist geeft de medisch adviseur een beter beeld. Hij krijgt meer inzicht in uw ziekteverleden, de ernst van de aandoening en de prognose. Pas dan kan de medisch adviseur een onderbouwd advies geven.

Nee, gegevens over iemands gezondheid zijn gevoelig. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) bepaalt daarom dat dit zogeheten ‘bijzondere persoonsgegevens’ zijn. En dat bijvoorbeeld zorgverzekeraars deze gegevens alleen mogen gebruiken als aan bijzondere voorwaarden wordt voldaan. Zorgverzekeraars voeren  taken uit waarvoor zij informatie over hun verzekerden nodig hebben. Voor deze doeleinden mogen zij van de wet persoonsgegevens verwerken, waaronder medische gegevens. Het gaat hierbij onder meer om gegevens die noodzakelijk zijn om declaraties te kunnen afhandelen. Het delen van medische gegevens met andere verzekeraars hoort niet bij de taken waarvoor zorgverzekeraars deze medische gegevens mogen gebruiken.

De verzekeraar bewaart uw medische gegevens zolang uw verzekering loopt. Stopt uw verzekering? Dan bewaren zij uw medische gegevens, volgens de wettelijke regeling, in ieder geval nog vijftien jaar. Hebt u een aanvraag gedaan voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, maar hebt u deze niet afgesloten? Dan vernietigen zij uw medische gegevens binnen drie maanden nadat duidelijk is dat de verzekering niet tot stand komt.

U kunt beslissen dat de medisch adviseur zijn advies niet uitbrengt aan de verzekeraar. U maakt dan gebruik van uw recht op eerste kennisneming. U krijgt het advies van de medisch adviseur eerst zelf te zien. Dan besluit u of de adviseur zijn advies mag doorgeven aan de verzekeraar. Geeft u de medisch adviseur geen toestemming om dit advies uit te brengen? Dan kunt u de verzekering niet afsluiten. Wilt u daarna een verzekering afsluiten bij een andere verzekeraar? Dan hoeft u het advies dat u eerder kreeg niet te melden.

De medisch adviseur beoordeelt eerst uw gezondheidsverklaring. Kan hij op basis van de gezondheidsverklaring geen advies geven? Dan heeft hij meer informatie nodig. Hij kan u vragen een aanvullende medische keuring te laten doen. Hij kan bijvoorbeeld ook uw toestemming vragen om extra informatie op te vragen bij uw huisarts. Bij sommige ziektebeelden of klachten is een gezondheidsverklaring al voldoende. Dan kan de medisch adviseur direct het risico op arbeidsongeschiktheid bepalen.

De medisch adviseur beoordeelt of u een hoger risico hebt op arbeidsongeschiktheid. Hij kijkt ook of dat verhoogde risico blijvend is. Meent hij dat het verhoogde risico mogelijk tijdelijk is? Dan adviseert hij een beperkte dekking of hogere premie met een herbeoordeling. Hebt u tot de herbeoordeling geen klachten of behandelingen meer gehad, dan vervalt de beperking of hogere premie. De medisch adviseur kan ook een beperkte dekking of hogere premie adviseren zonder herbeoordeling. Hij verwacht dan dat het risico tot het einde van de verzekering verhoogd blijft. Dit betekent niet dat een herbeoordeling onmogelijk is. U kunt altijd een herbeoordeling aanvragen.

Een goede verzekeraar gaat altijd op een redelijke manier om met de beperkende bepaling. De verzekeraar kijkt daarbij naar uw persoonlijke situatie en de omstandigheden. Zij kijken vooral goed naar de oorzaak van de arbeidsongeschiktheid. Stel, u hebt een beperkende bepaling ‘hoofdpijnen’. U valt op het werk van een ladder en hebt een flinke hersenschudding. U kunt niet werken omdat u last hebt van hoofdpijn en duizeligheid. Is de hoofdpijn duidelijk het gevolg van de hersenschudding? Dan vindt de verzekeraar het redelijk om u wel een uitkering voor arbeidsongeschiktheid te geven.

Bent u voor een bepaalde ziekte of aandoening niet verzekerd op uw AOV? Dan hebt u een zogenoemde beperkende bepaling. De tekst van de beperkende bepaling beschrijft heel precies wat er is uitgesloten. Dit is nodig omdat artsen soms verschillende diagnoses stellen bij hetzelfde soort klachten. De ene arts stelt bijvoorbeeld de diagnose spanningshoofdpijn. De andere arts zegt bij dezelfde klachten dat het om migraine gaat. Daarom beschrijft de verzekeraar heel zorgvuldig de ziekte of aandoening die niet verzekerd is. Wordt u helaas een keer arbeidsongeschikt? Dan kan er geen onduidelijkheid of discussie ontstaan over waarvoor u niet verzekerd bent.

Soms is een bepaalde ziekte of aandoening niet verzekerd op de AOV. Dit noemen verzekeraars een beperkende bepaling. Heeft uw AOV een beperkende bepaling, dan blijft de premie voor uw AOV hetzelfde. Uit ervaring blijkt namelijk dat er nog altijd een hoger risico is op arbeidsongeschiktheid. Daarom kunnen verzekeraars de premie niet verlagen.

Een huisarts of medisch specialist beoordeelt hoe uw gezondheid nu is. Hij kijkt of u klachten hebt of ziek bent. De medisch adviseur is een specialist op het gebied van risico’s. Hij beoordeelt vooral hoe groot de kans is dat u in de toekomst klachten krijgt. Daarbij bekijkt hij of u dan uw werk nog (volledig) kunt doen. Daarvoor gebruikt de medisch adviseur gegevens en medische richtlijnen die uw arts of behandelaar niet heeft. Het kan dus dat uw eigen arts uw (toekomstige) gezondheidssituatie anders beoordeelt dan de medisch adviseur.

Hebt u jaren geleden één keer klachten gehad? Dan kunt u nu nog steeds een verhoogd risico op arbeidsongeschiktheid hebben. Een voorbeeld kan dit duidelijk maken. Een man speelde vroeger veel voetbal. Toen hij 23 jaar was, liep hij daardoor een scheurtje in zijn meniscus op. Deze meniscus is toen operatief verwijderd. De man heeft daarna nooit meer knieklachten gehad. Hij is nu veertig jaar en vraagt een arbeidsongeschiktheidsverzekering aan bij de verzekeraar. De medisch adviseur wil röntgenfoto’s van de knie laten maken, om het risico goed in te schatten. De adviseur weet namelijk wat de gevolgen kunnen zijn van het verwijderen van een meniscus. Eén mogelijk gevolg is een grotere kans op slijtage aan de knie. Deze slijtage ontstaat vaak pas na tien tot vijftien jaar. De man kan dus slijtage in zijn knie hebben, zonder dat hij klachten heeft. En slijtage zorgt bij veel beroepen voor een grotere kans op arbeidsongeschiktheid.

In sommige gevallen heeft de medisch adviseur extra informatie nodig bij het beoordelen van de gezondheidsverklaring. Deze extra informatie kan bijvoorbeeld worden opgevraagd bij de huisarts.Iedere arts heeft een beroepsgeheim. Dit betekent dat hij niet zo maar medische informatie over jou aan derden mag geven.Een huisarts of medisch specialist mag alleen informatie aan derden geven als daarvoor schriftelijk toestemming is gegeven door jou. Deze schriftelijke toestemming wordt ook wel de medische machtiging genoemd. De medisch adviseur heeft deze machtiging nodig om informatie op te kunnen vragen bij arts(en).

Nee er zijn wettelijke grenzen gesteld aan de mogelijkheden om via medische keuringen informatie te verzamelen. Dit is vastgelegd in de Wet op de medische keuringen (Wmk) en het Protocol Verzekeringskeuringen van het Verbond van Verzekeraars.

De Wmk zoekt evenwicht tussen enerzijds het belang van de AOV verzekeraarom over informatie te kunnen beschikken voor de risico-inschatting en anderzijds de bescherming van de privacy van de verzekerde. Zo moeten de gezondheidsvragen zo gericht mogelijk zijn en is medewerking aan erfelijkheidsonderzoek bijvoorbeeld geen voorwaarde voor het afsluiten van een verzekering. Ook hoeven klanten het resultaat van eerder verricht erfelijkheidsonderzoek beneden de vragengrens niet te melden.

Het is verboden om ten behoeve van een verzekeringskeuring onderzoek te doen waarbij het belang van de verzekeraar niet opweegt tegen de risico’s voor de verzekerde. De wettelijke grenzen zijn vertaald in de model-gezondheidsverklaringen van het Verbond van Verzekeraars. De verzekeraar mag de vragen stellen die in deze modelverklaringen zijn opgenomen. Het staat hen vrij om minder te vragen, maar het is niet toegestaan om méér vragen te stellen dan in die modelverklaringen staan.

Het is niet toegestaan om op voorhand het gehele medische dossier van een klant op te vragen, bijvoorbeeld bij de huisarts. Dit dossier kan namelijk informatie bevatten die de medisch adviseur überhaupt niet mag opvragen. Denk dan bijvoorbeeld, in bepaalde gevallen, aan genetische informatie.Het verzamelen van meer medische gegevens of andere gegevens dan strikt noodzakelijk voor het doel van de medische beoordeling, vormt een inbreuk op de privacy van het individu en is niet toegestaan.

Je geeft alle aandoeningen, ziekten en gebreken aan ons door die je ooit hebt gehad. Want sommige zaken, zoals een botbreuk of een meniscusoperatie kunnen na een aantal jaren alsnog voor klachten zorgen. Bij andere aandoeningen is dat juist helemaal niet het geval. De medisch adviseur kijkt op die manier aar jouw medische geschiedenis.

Zelf doen. Je vult een gezondheidsverklaring met vragen over je persoonlijke en medische gegevens. Vervolgens beoordelen de medewerkers van onze medische dienst je gezondheidsverklaring. Als zij nog extra informatie nodig hebben, dan nemen ze daar contact met je over op.

Je kunt de gezondheidsverklaring vaak ook telefonisch opgeven Het voordeel is dat je ons meteen een toelichting kunt geven op je gezondheid en ook zelf vragen kan stellen. De persoon waarmee je spreekt is geen arts, maar heeft wel relevante medische kennis. Na het telefoongesprek krijg je de ingevulde gezondheidsverklaring opgestuurd om deze te controleren en weer ondertekend terug te sturen. Sommige van jouw antwoorden zullen misschien voor de medisch adviseur reden zijn om meer te willen weten. Dat kan de medisch adviseur op een aantal manieren doen:

Medisch adviseur stelt aanvullende vragen over jouw afgegeven verklaring

De medisch adviseur vraagt je daarna om een schriftelijke of telefonische toelichting. Met jouw toestemming stelt de medisch adviseur een paar aanvullende medische vragen aan je huisarts of specialist.De medisch adviseur vraagt je per brief om een aanvullend onderzoek te laten uitvoeren door een arts. Dit moet een arts of specialist zijn, die jou niet eerder heeft behandeld. Het onderzoek kan bestaan uit vragen over jouw klachten en een lichamelijk onderzoek. Het kan ook een bloedonderzoek of een röntgenfoto zijn. De kosten zijn voor rekening van de verzekeraar.

Een medisch adviseur is een arts die gespecialiseerd is in het beoordelen van de medische gegevens van een patiënt, voor een opdrachtgever. Dit kan bijvoorbeeld zijn een verzekeringsmaatschappij (onder andere ziektekosten- of letselschadeverzekering), een arbodienst of de overheid. De medisch adviseur schat uw gezondheidssituatie in. Dat doet hij na beoordeling van uw gezondheidsverklaring. In de meeste gevallen zijn de medisch adviseurs niet zelf (meer) in de artsenpraktijk - als behandelend arts - werkzaam. In Nederland is de rol van medisch adviseur streng gescheiden van die van de behandelend arts. De behandelend arts van een bepaalde patiënt mag niet de functie van medisch adviseur overnemen, zoals is vastgelegd in gedragsregels van de KNMG, om belangenverstrengeling te voorkomen.

Vaak wordt, om de kwaliteit, objectiviteit en het gelijkheidsbeginsel te kunnen waarborgen, gewerkt met protocollen en richtlijnen die door de medisch adviseurs worden opgesteld. Bij het opstellen hiervan maken de medisch adviseurs op hun beurt gebruik van richtlijnen die door de verschillende beroepsgroepen van (behandelend) medisch specialisten zijn gemaakt.