Nieuws

Nu zet hij daarin de volgende stap: hij informeert de Kamer dat hij met de toezichthouder zal bekijken hoe actieve transparantie het beste kan worden vormgegeven. Hij meldt voorts: “Met het oog op dit doel ligt het voor de hand dat klanten in ieder geval precontractueel, dus voor het afsluiten van de verkoopovereenkomst, worden geïnformeerd over dienstverlening en provisie. Ik begrijp uit de gesprekken dat precontractueel moeilijk nominale bedragen genoemd kunnen worden, maar vanuit het oogpunt van de klant zijn concrete bedragen wel het meest informatief.”

Eindelijk beweegt het in het slepende dossier 'onafhankelijkheid'. Minister Hoekstra creëert drie categorieën adviseurs: de verkoopadviseur die werkzaam is bij de bank of verzekeraar, de zelfstandige adviseur en de onafhankelijke adviseur. Dit zijn precies de bewoordingen die de minister hanteert in zijn brief aan de Tweede Kamer. Maar verkoopadviseur? Je zou toch juist de begrippen 'verkoop' en 'adviseur' heel erg ver uit elkaar moeten trekken? Het provisieverbod en zometeen vrijwel zeker actieve provisietransparantie willen toch bereiken dat adviseurs adviseren in plaats van verkopen? En die beweging is ook gaande. Waarom dan nu niet de koe bij de horens gevat en niet alleen het predikaat onafhankelijk maar ook dat van adviseur gerserveerd voor de échte adviseur? Blijkbaar is de lobby van de banken sterk.

De minister schrijft verder dat hij de definitie van onafhankelijkheid aanscherpt. Gelukkig houdt dat niet in dat de echt onafhankelijke adviseurs voortaan marktbrede vergelijkingen moeten maken. Een toereikend aantal producten vergelijken (objectieve analyse) blijft wat Hoekstra betreft voldoende.

Maar wat de aanscherping dan inhoudt? De brief leest: "Net als voor beleggingsondernemingen ben ik voornemens om voor financiële dienstverleners die adviseren over complexe producten voor te schrijven waaraan een adviseur die onafhankelijk adviseert moet voldoen."

De website van de AFM leest: "Onafhankelijk advies mag niet beperkt zijn tot financiële instrumenten die worden uitgegeven of verschaft door de beleggingsonderneming zelf of aanverwante entiteiten. Als advies niet voldoet aan deze eisen is het advies niet onafhankelijk."

Maar het zou nóg duidelijker kunnen: verbied het gebruik van 'advies' en 'adviseur' door partijen die in werkelijkheid verkopers zijn.

De consument mag in de toekomst gaan kiezen tussen een onafhankelijk financieel adviseur, een zelfstandig financieel adviseur en een verkoopadviseur. Nou, dat belooft er een stuk duidelijker op te worden! Dat gaan Henk en Ingrid en Jan en Jolanda wel begrijpen", zo stelt Henri Drost van Oostdam & Partners in een blog.

Drost is het niet eens met Adfiz die zegt dat de Kamerbrief van minister Wopke Hoekstra eindelijk het verschil tussen advies en verkoop erkent. "Ik ben minder optimistisch. Ik zie nog steeds een grote verwevenheid tussen advies en productverkoop. De geldende wetgeving (Wft) en haar kromme definitie van advies (het doen van een concrete aanbeveling voor een bepaald product van een bepaalde aanbieder) zijn nog altijd leidend voor het denken en handelen van politiek, toezichthouder en brancheorganisaties", aldus Drost.

Volgens Drost is het niet vreemd dat de beoogde cultuurverandering in de financiële branche op zich laat wachten. "Dat veel adviseurs in hun klantbenadering nog steeds erg gefocust zijn op het product. Ze krijgen ook weinig prikkels om het anders te doen. Terwijl het vak zo veel mooier zou kunnen zijn als het advies zich primair richt op de financiële situatie en toekomst van de klant."

Drost vergelijkt de minister en zijn ambtenaren met roeiers: achteruit kijkend gaan zij de toekomst in. "De aloude ‘assurantietussenpersoon’ is nog steeds leidend voor het beleid. Maar diens bestaansrecht smelt net zo hard weg als het permafrost op Groenland: de toekomst is aan de financieel adviseur die particulieren en ondernemers terzijde staat en hen adviseert bij life events. En ja, daar horen productoplossingen bij, maar dat is niet meer zo spannend."