Nieuws

In een weinig verrassende ontwikkeling heeft het kabinet opnieuw besloten de invoering van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zelfstandigen min of meer opnieuw uit te stellen, ditmaal praktisch  gezien tot minimaal tot 2030. De maatregel, die bedoeld was om zelfstandigen te beschermen tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid, stuitte op aanzienlijke praktische en uitvoerende obstakels.

Belangrijkste redenen voor uitstel van het Wetsvoorstel

Naast de bekende kritiek vanuit de zelfstandigenbranche wijzen recente terugkoppelingen van zowel het UWV als de Belastingdienst op onoverkomelijke hindernissen bij de uitvoering van de verplichte regeling.

• Capaciteitsproblemen bij het UWV: Het UWV, dat de regeling grotendeels zou moeten uitvoeren, heeft aangegeven dat de huidige systemen en organisatie niet zijn toegerust op de verwerking van miljoenen nieuwe verzekeringsaanvragen. Het aanpassen van hun infrastructuur zou jaren in beslag nemen en forse investeringen vereisen.
• Complexiteit bij de Belastingdienst: De Belastingdienst, verantwoordelijk voor de inning van de premie via de inkomstenbelasting, waarschuwde voor technische uitdagingen. Hun IT-systemen kunnen een dergelijke wijziging niet ondersteunen zonder een omvangrijke modernisering, een proces dat al onder druk staat door eerdere problemen.

Beide instanties hebben aangegeven dat de invoering vóór 2030 simpelweg niet haalbaar is zonder significante risico’s voor de uitvoerbaarheid en rechtmatigheid.

Reacties uit het veld

De terugkoppeling van het UWV en de Belastingdienst wordt gezien als een wake-up call:

• Zzp-organisaties: “Deze problemen bevestigen wat wij al jaren zeggen: een verplichte AOV is te complex en niet uitvoerbaar binnen de voorgestelde kaders,” aldus ZZP Nederland.
• Verzekeraars: “Dit biedt een kans om alternatieven te ontwikkelen die zzp’ers meer flexibiliteit en keuzevrijheid geven,” stelt het Verbond van Verzekeraars.
• Economen: Zij wijzen erop dat de overheid zich verkeken heeft op de schaal en complexiteit van de regeling.

“Het is onacceptabel dat we keer op keer falen in de uitvoerbaarheid van nieuwe sociale regelingen. Dit vraagt om een fundamentele herziening van hoe we beleid ontwikkelen,” aldus een hoogleraar sociale zekerheid.

Wat betekent dit voor zzp’ers?

Het uitstel tot 2030 geeft zelfstandigen de nodige ademruimte en biedt ruimte voor:

• Vrijwillige regelingen zoals AOV's via gespecialiseerde adviseurs.
• Collectieve initiatieven zoals Broodfondsen of schenkkringen.
• Eigen spaarsystemen.

Voorlopig blijft het echter essentieel dat zzp’ers zelf verantwoordelijkheid nemen voor het opvangen van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid.

Hoe nu verder?

Het kabinet heeft aangegeven de komende jaren te gebruiken om de regeling verder te onderzoeken en te verbeteren. Mogelijk worden er tussentijdse pilots of alternatieve maatregelen voorgesteld. Toch blijft de vraag of de verplichte AOV in deze vorm ooit haalbaar zal zijn, gezien de fundamentele problemen met de uitvoerbaarheid.

Conclusie

De combinatie van uitvoeringsproblemen bij het UWV en de Belastingdienst en het gebrek aan draagvlak onder zzp’ers heeft geleid tot het uitstel van de verplichte AOV tot 2030. Dit biedt zelfstandigen voorlopig ruimte om zelf passende oplossingen te zoeken. Tegelijkertijd onderstreept dit uitstel de structurele problemen binnen de overheid bij het ontwikkelen van complexe sociale regelingen.

Blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en deel je mening hieronder! Wat vind jij van dit besluit?