Nieuws

Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor mensen met hiv dichterbij

Mensen met hiv ondervinden al geruime tijd moeilijkheden bij het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Verzekeraars beschouwen hiv-positiviteit vaak als een te hoog risico, mede door een gebrek aan actuele data over het arbeidsongeschiktheidsrisico bij deze groep. De situatie lijkt echter te veranderen door nieuwe onderzoeken en ontwikkelingen binnen de verzekeringssector.

Mensen met hiv die als zelfstandige werken, krijgen voor het eerst uitzicht op een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Verzekeraars durfden dat tot dusver nooit aan, omdat ze de individuele risico's niet goed konden inschatten. Dat kan door nieuw onderzoek veranderen. In opdracht van de branche is de kans op arbeidsongeschiktheid voor mensen die het virus bij zich dragen veel gedetailleerder in kaart gebracht. Zowel het Verbond van Verzekeraars als de Hiv Vereniging verwacht dat verzekeringsbedrijven hierdoor "beter in staat zijn een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) aan te bieden aan mensen met hiv". Of ze dat nu ook echt gaan doen, is wel aan de bedrijven zelf.

"Deze cijfers helpen het in de samenleving bestaande stigma op hiv verder te ontmantelen," reageert Ronald Brands van de Hiv Vereniging. "Mensen met hiv draaien gewoon en volop mee in het arbeidsproces. Een AOV kunnen afsluiten hoort daarbij."

In december 2022 oordeelde het College voor de Rechten van de Mens dat de afwijzing van een AOV-aanvraag door een hiv-positieve man geen discriminatie inhield. Tegelijkertijd benadrukte het College het belang van aanvullend onderzoek om de ongelijke behandeling van mensen met hiv te beëindigen. Het Verbond van Verzekeraars heeft hierop actie ondernomen en, in samenwerking met de Hiv Vereniging en het Landelijk Dataregister Arbeidsongeschiktheid, een onderzoek geïnitieerd naar het arbeidsongeschiktheidsrisico onder zelfstandigen met hiv.

Dit onderzoek, uitgevoerd door het Amsterdam Health and Technology Institute (ahti) en de Stichting Hiv Monitoring (SHM), ging van start in december 2022. Het doel is om met gedetailleerde data de verzekerbaarheid van mensen met hiv te verbeteren. De eerste resultaten worden medio 2024 verwacht, en deze data kunnen verzekeraars helpen hun acceptatiebeleid te herzien. Dit zou een belangrijke doorbraak betekenen voor mensen met hiv, die vaak worden geconfronteerd met vooroordelen en stigma’s.

Een gebrek aan betrouwbare en actuele data maakte het voor verzekeraars lange tijd lastig om een reële inschatting te maken van de risico’s. In het onderzoek zijn gegevens van de Stichting Hiv Monitoring (SHM) gekoppeld aan relevante CBS-microdata, waarbij ook mensen met en zonder hiv met elkaar zijn vergeleken. "Nu wij door dit onderzoek beter zicht hebben op het risico, verwachten we ook dat de toegang tot arbeidsongeschiktheidsverzekeringen verbetert," aldus algemeen directeur Richard Weurding van het Verbond van Verzekeraars. Dit is vergelijkbaar met wat rond 2005 gebeurde, toen nieuwe data en medische inzichten toegang tot overlijdensrisicoverzekeringen verbeterden. Destijds bleek uit een gezamenlijk onderzoek van het Verbond van Verzekeraars en de Hiv Vereniging dat hiv-positieve personen een vergelijkbaar overlijdensrisico hadden als de algemene populatie wanneer zij toegang hadden tot effectieve behandeling. Dit leidde tot aangepaste acceptatiecriteria voor overlijdensrisicoverzekeringen.

Uit het onderzoek blijkt dat het risico op arbeidsongeschiktheid mede afhangt van het jaar waarin mensen gediagnosticeerd zijn en het stadium van hun aandoening op dat moment. De verbeterde diagnostiek en behandeling hebben ervoor gezorgd dat hiv voor veel mensen een chronische ziekte is geworden in plaats van een altijd dodelijke aandoening. Dit kan leiden tot voorwaarden zoals een premieopslag of langere wachttijd, die per individu verschillen.

"Deze verschillen kunnen ertoe leiden dat er bijzondere voorwaarden aan een polis worden gesteld," stelt Weurding, die benadrukt dat voorwaarden afhangen van de persoonlijke situatie van de verzekerde. Ronald Brands vult aan: "Deze cijfers helpen het in de samenleving bestaande stigma op hiv verder te ontmantelen. Mensen met hiv draaien gewoon en volop mee in het arbeidsproces. Een AOV kunnen afsluiten hoort daarbij."

Het Verbond is niet alleen blij met de uitkomsten van het onderzoek, maar ook met de aanpak ervan. Het waardeert met name de samenwerking tussen verschillende belanghebbenden, zoals hiv-patiënten, verzekeraars en onafhankelijke onderzoekers, evenals de focus op privacy en het zorgvuldig combineren van data om betrouwbare resultaten te verkrijgen. "Dit toont aan hoe data kunnen bijdragen aan het oplossen van complexe maatschappelijke vraagstukken," stelt Weurding. Bij het onderzoek is zorgvuldig rekening gehouden met privacy en gevoeligheid van de data, waarbij alle relevante partijen zijn betrokken: mensen met hiv, verzekeraars en onafhankelijke onderzoekers. Data zijn geanonimiseerd en opgeslagen volgens de strengste beveiligingsprotocollen, met toestemming van de betrokkenen.

Aan het onderzoek is meegewerkt door het Landelijk Dataregister Arbeidsongeschiktheid, waarin de Nederlandse Vereniging Geneeskundig Adviseurs Verzekeringszaken (GAV), het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en het Verbond van Verzekeraars samenwerken.

Hoewel het onderzoek hoopgevend is, ligt de uiteindelijke beslissing over acceptatie en voorwaarden bij de verzekeraars zelf. Dit benadrukt het belang van verdere bewustwording en samenwerking binnen de sector. Het artikel in het Voorburgs Dagblad benadrukt dat dit proces ook het stigma rondom hiv verder kan afbreken en de drempels voor hiv-positieve zelfstandigen kan verlagen. Bron: ANP