Nieuws

De hoge mate van eigen verantwoordelijkheid voor zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) geldt ook op het terrein van gezond en veilig werken. Alleen voor ernstige (levensbedreigende) risico's en gevaar voor derden passanten, klanten, omwonenden) gelden thans regels in de Arboregelgeving voor zelfstandigen. Dit naar aanleiding van een advies van de SER in 2004. De SER hanteerde daarbij het uitgangspunt dat de situatie waarin gewerkt wordt, veilig moet zijn voor iedereen die aan het werk is en voor derden.
Het verschil in regelgeving voor zzp'ers en werknemers kan echter problematisch zijn, daar waar zzp'ers en werknemers op één arbeidsplaats werken. Er vindt dan een negatieve uitstraling plaats van de beperktere arbeidsbescherming van de zzp'er op de nalevingbereidheid van de werknemer. Ook ondervindt de handhaving problemen: er moet telkens worden vastgesteld of iemand wel of niet een ‘echte' zzp'er is en dus welke regelgeving dan van toepassing is. Beide zijn niet gewenst. Tegen die achtergrond zal het kabinet zzp'ers en werknemers die op dezelfde arbeidsplaats werken, onder een zelfde arboregime brengen waar het regels betreft om arbeidsrisico's te voorkomen of te beperken. Voor zzp'ers die alleen werken blijven de regels gelijk.
Concreet betekent dit dat het advies van de SER om de doelbepalingen in de Arboregelgeving (bepalingen over maatregelen ter beperking en voorkoming van arbeidsrisico's) geheel op zzp'ers van toepassing te laten zijn, door het kabinet wordt overgenomen voor die situaties waar zzp'ers samen met een andere op de arbeidsplaats werken. Dit leidt er tevens toe dat, indien er concrete normen in arbocatalogi zijn vastgelegd, deze als referentiekader gebruikt worden in het toezicht op zzp'ers. Hierdoor zal er bijvoorbeeld geen ongelijke situatie meer bestaan tussen zzp'ers en werknemers op de bouwplaats met betrekking tot de te nemen maatregelen om de fysieke belasting te verminderen.
Het onderdeel van het voorstel van de SER over de systeembepalingen (algemene beleidsvoeringbepalingen) zal niet worden overgenomen. De gedachte van de SER is dat zzp'ers zich bewust moeten zijn van de risico's die aan hun werk verbonden zijn en dat zij deze risico's zoveel mogelijk vooraf inventariseren en voorkomen of beperken. De SER vindt twee bepalingen hierbij van belang namelijk de algemene zorgplicht en de risico-inventarisatie en - evaluatie (RI&E). Om de administratieve lasten voor zzp'ers te beperken stelt de SER voor om niet de bepaling maar de strekking van toepassing te laten zijn. Tevens adviseert de SER om de bepaling betreffende de melding van ernstige en dodelijke ongevallen aan de Arbeidsinspectie over te nemen voor zzp'ers. Adequate en tijdige informatie over ernstige of dodelijke ongevallen is naar het oordeel van de SER relevant voor mogelijk onderzoek naar ongewenste risico's dan wel onveilige werkwijzen ter voorkoming van ernstige ongevallen;
Het opnemen in regelgeving van deze bepalingen wordt door de regering echter praktisch niet haalbaar en niet uitvoerbaar geacht.
Voorlichting is het instrument om er voor te zorgen dat zelfstandigen zich bewust worden van risico's bij de arbeid en hoe zij zich tegen deze risico's kunnen beschermen. Met de organisaties van zelfstandigen waaronder FNV Zelfstandigen en Platform Zelfstandige Ondernemers zal worden samengewerkt om te komen tot door hen uit te voeren doeltreffende voorlichtingsacties.
De wijziging van het Arbeidsomstandighedenbesluit waarin de doelbepalingen die van toepassing worden op zzp'ers, worden aangewezen, zal in 2012 worden voorbereid en uiterlijk eind van dat jaar in werking treden.