Is de samenleving is beter af met ZZPers?
ZZP-ers en ondernemers , appels en peren? Bron:Michel Eek /mkb ned)
De samenleving als geheel is beter af met dan zonder ZZPers. Dat schrijft Peter Risseeuw, tot voor kort onderzoeker bij SEO Economisch Onderzoek, in het Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken.
Risseeuw onderzocht samen met collega's wat de waarde is van het fenomeen zzp'schap in de Nederlandse economie. ‘Daarbij waren er twee complicaties. De eerste is dat we keken naar welvaart en niet naar welzijn. Ze zijn aan elkaar gekoppeld, maar niet hetzelfde. Economen zijn doorgaans beter in het berekenen van welvaart dan van welzijn. De tweede beperking is dat we gekeken hebben naar de moderne zzp'er zoals die een jaar of 15 geleden opkwam. De zelfstandige kroegbaas en poppenspeler bestaan al eeuwen, dus dat is minder interessant om te onderzoeken.'
Methode van meten
Wat de waarde van zzp'ers is, is eigenlijk onmeetbaar omdat we geen wereld (in 2011) kennen zonder zzp'ers. Dus ging Risseeuw te rade bij de methode van kosten-baten-analyse: ‘Dat is een methode die steeds vaker gebruikt wordt, en hier hebben we hem ook toegepast. We vergelijken de dagelijkse praktijk anno 2011 met een fictief scenario waarin alle zzp´ers bij bedrijven werkzaam zouden zijn. Vervolgens kijken we naar de verschillen in geldstromen en kijken we wie er beter en wie er slechter van wordt.'
Risseeuw keek naar twee sectoren, de ICT en de bouw: ‘Heel concreet onderzoeken we dan hoe de geldstromen lopen wanneer een zzp'ende bouwvakker in loondienst zou komen. Wat doet dat met het uurtarief, de fiscale afdrachten, de verzekeringspremies enzovoort. We hebben een onderscheid gemaakt tussen effecten voor bedrijven, de zzp'ers zelf en alle andere partijen (de fiscus, verzekerings- en pensioenmaatschappijen, enzovoort).'
Resultaten voor de bouw
Voor de bouwsector wordt Nederland als geheel 63 miljoen euro rijker door de zzp'ers. ‘We zijn dus gunstiger af mét dan zonder zzp'ers. De bedrijven worden er 136 miljoen slechter van evenals alle andere partijen die er 161 miljoen op inleveren. Zzp'ers gaan er als groep het meeste op vooruit met 360 miljoen euro.'
Daarbij moet worden aangetekend dat het meetjaar 2008 betrof, het laatste jaar voor de crisis. De jaren daarna zullen voor alle partijen anders zijn geweest. ‘Bovendien hebben we verschillende kosten niet meegenomen in het onderzoek. Het is namelijk nagenoeg onmogelijk om de koopkrachteffecten op lange termijn te meten. Wat heeft een huidige zzp'er later te besteden tussen zijn 65ste en 85ste? En wat gebeurt er met zijn inkomen als hij ziek wordt? Die berekeningen zijn zo complex dat we ze niet hebben meegenomen.'
Resultaten voor de ICT-sector
In de ICT-sector zijn de kaarten heel anders geschud. Ook hier profiteert de economie als geheel (+79 miljoen). Maar werkgevers zijn dankzij zzp'ers 236 miljoen beter uit, terwijl de gezamenlijke zzp'ers 157 miljoen slechter af zijn dan in loondienst. ‘Waarschijnlijk hadden de bedrijven in deze sector in 2008 een betere onderhandelingspositie dan in de bouw. Ook is het zo dat de sector minder traditioneel is georganiseerd, wat een deel van het verschil kan verklaren.'
Wat eigenlijk bij beide sectoren meespeelt, is dat het welzijn niet is meegenomen in de berekeningen: ‘Zzp'ers zijn autonoom, hebben meer vrijheid. Dat heeft ook een waarde, al is hij lastiger in geld uit te drukken. Echter, het feit dat ze vrijwillig voor het zzp'schap kiezen, betekent waarschijnlijk dat ze er in termen van geluk wel op vooruit zijn gegaan.' (bron: P&O Actueel).
UW MENING
>>>Wat vind jij, is de maatschappij daadwerkelijk beter af met ZZPers? Zijn ZZP-ers wel echte ondernemers of werknemers zonder echte baan? Zijn het urenschrijvers of echte risiconemende ondernemers die een groer doel hebben, en waarde toevoegen aan de Nederlandse economie. Of gaan ze eigenlijk liever gelijk weer in loondienst als ze de kans hebben? Is het merendeel ontslagen oudere werknemers, en parttimers?<<< REAGEER!