- Arnoud Wennekus
Burnout/ Overspanning: van mij overkomt het niet tot je gunt het iedereen
Rutger had het allemaal: een bloeiend IT-bedrijf, een liefhebbend gezin, en tal van nevenactiviteiten en vrijwilligerswerk. Maar het werd te veel, en hij bezweek onder de stress. Altijd klaar om anderen te helpen, had Rutger nu zelf hulp nodig. "Zelfs mijn eigen kinderen kon ik niet meer verdragen."
Rutger was niet gelukkig met de langdurige IT-projecten in zijn vorige baan. "Mijn creativiteit werd afgestompt en ik werd vervelend voor mezelf. Ik verlangde naar vrijheid." Dus begon hij voor zichzelf. Meer klanten betekenden gevarieerder werk, iets wat Rutger nodig had. Naast zijn werk was hij druk met zijn jonge gezin en deed hij veel voor zijn kerk. Kon hij 'nee' zeggen? Het antwoord is kort: 'Nee.' En zo ging het mis, juist tijdens hun zomervakantie.
"Mijn vrouw zag het aankomen. Ze vond me overprikkeld. Ik dacht echt: doe normaal, hou op. We waren in een grote Duitse supermarkt en normaal wil ik alle lekkere producten kopen, maar na een paar minuten rende ik naar buiten. Al die harde geluiden. Zelfs mijn eigen kinderen kon ik niet meer verdragen."
Thuis mailde hij zijn Adviseur & Arbeidsongeschiktheids specialist AOV-zzp.nl. "Ik wist dat ze mij konden aanmelden voor een preventietraject bij de verzekeraar. Ik wilde absoluut niet uitvallen. Ze belden meteen terug en zeiden dat het veel serieuzer was." Het werd een hersteltraject van meer dan een jaar. Ironisch genoeg geniet Rutger nu meer van het leven.
"Op de fiets naar huis kon ik wel janken. Dat was het eerste besef: ik moet overal mee stoppen."
De harde realiteit van arbeidsongeschiktheid
Rutger hield van zijn werk, en van het leven. Als zelfbenoemde Bourgondiër ademde hij IT. "Het is heerlijk om andere bedrijven te helpen." Zijn bedrijf groeide snel, maar de druk werd te veel. "Er zou een vierde partner komen, maar ik had geen goed gevoel bij alle veranderingen. Thuis ging het ook steeds slechter." Het werd te veel. Stoppen met werken leek onmogelijk: "Ik heb veel klanten..." Maar tijdens een kerkvergadering ging het niet meer. Een dame stuurde hem naar huis, en op de fiets naar huis besefte hij: "Ik moet overal mee stoppen."
Zelfs koken en pianospelen lukten niet meer. Overdag wilde hij slapen, 's nachts lag hij te piekeren. Op een nacht schreef hij op wat hij echt belangrijk vond. Het bedrijf paste niet meer in het plaatje. Uiteindelijk liet hij zich uitkopen. "Iedereen zegt dat je geen levensveranderende beslissingen moet nemen als je overspannen bent. Maar ik voelde dat dit moest. Direct voelde ik meer rust."
Langzamer gaat sneller
"Als je net voor jezelf begint, denk je dat je alles zelf moet doen," zegt Rutger. "Maar dat is niet zo. Je bent zelfstandig, maar niet alleen." Zijn verzekeraar hielp hem al eerder bij het herstel van een herniaoperatie. "Financiële ondersteuning is fijn – de druk van geld zou alleen maar voor meer stress zorgen. Maar de begeleiding heeft nóg meer waarde." Binnen een week had hij al een intake met een coach. "Je merkt dat AOV-zzp.nl de urgentie begrijpt. Hoe langer je wacht, hoe langer het herstel duurt. Ik wist niet hoe ik verder moest. Zij wel." Vooral de erkenning van de arbeidsdeskundige en re-integratiebegeleider deed hem goed.
Rutger had tweewekelijkse sessies bij BoFit, een partner van de verzekeraar Beetje bij beetje ging het beter. Een doorbraak kwam met een oefening: loop een stukje en vertel wat je ziet. "Ik zag niets. Dus ik moest opnieuw, maar in halftempo. En nog langzamer; slenteren. Ik zag plots meer. Het hoeft niet snel. Neem de tijd en je ziet meer, maakt meer mee en pakt meer op."
Een samenspel van werk en privé
"Mijn vrouw heeft me enorm geholpen. Voor haar was dat zwaar. Toen ik opkrabbelde, stortte zij in. Ze kon er voor mij zijn, maar ik was nog niet voldoende hersteld om haar bij te staan. Dat was zwaar." Nu versterken ze elkaar. "Kan ik nu hetzelfde aan als toen? Misschien wel, misschien niet. Maar het maakt me niet zoveel uit. Ik maak bewustere keuzes. Als ik iets doe, doe ik dat met meer plezier. Ik merk dat ik daardoor anderen beter help – en mezelf ook." Rutger is weer zelfstandig ondernemer én gelukkig.
Rutger vertelt dat zijn burn-out stiekem een zegen was. "Een klant zei eens: 'Ik wens iedereen een flinke burn-out.' Ik dacht dat hij gek was. Nu snap ik hem. Je gunt het niemand, maar wel het proces dat erop volgt." Hij is volledig veranderd. "Meer uren maken? Maar voor wie? Een oud-compagnon nam alle schoolvakanties vrij. Ik dacht toen: kom op, werken jij. Maar hij had gelijk. Ik doe dat nu ook en ga met de vouwwagen naar de camping. Dat is een keuze."
Alle schoolvakanties vrij
Ondernemen staat gelijk aan keuzes maken, vindt Rutger. "Ik snap niet dat mensen twijfelen over een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Als er iets gebeurt... je kunt niets. Dan ga je waarschijnlijk te snel aan het werk en worden de problemen groter." Rutger is terug, meer dan ooit. Hij kookt en speelt piano bijna elke dag. "Ik geniet intens van kleine momenten. Tijdens een boswandeling raast er geen drukke week meer door mijn hoofd." Kan hij nu wel nee zeggen? "Privé zeker. Zakelijk voelt het tegennatuurlijk, maar ik doe iets alleen als het mij uitkomt. Ik ga mezelf niet meer voorbij."
Druk, druk, druk is een veelgehoord antwoord op de vraag hoe het gaat. "Dat is geen antwoord, maar een zwakte. Ik denk dat half Nederland met dit soort problemen rondloopt, maar niemand durft erover te praten en negeert signalen. Maar praten is goed, hulp vragen en accepteren. Dan gaat er iets open. Het is geen zwakte. Het is niet soft om aan jezelf te werken. Je omgeving verandert toch ook altijd? Beweeg mee. Dat past juist bij ondernemers."