- Arnoud Wennekus
De Verplichte AOV ZZP gaat niet door
Verplichte AOV Enquête onder Insiders en professionele adviseurs:
Een overgrote meerderheid (69 procent) stemde in met de recentste peiling van VVP: 'Een verplichte AOV komt er niet meer'. Maar is dit werkelijk het geval? Veel hangt af van de samenstelling van het nieuwe kabinet. Ondertussen gaan de voorbereidingen gestaag door.
Wat is de werkelijkheid en welke invloed heeft het vallen van het kabinet en de Tweede Kamer hierop?
De Tweede Kamer heeft het gezag om te bepalen welke zaken als 'omstreden' worden beschouwd en dus niet behandeld zullen worden. Hoewel de Kamer doorgaans beslissingen neemt op basis van een meerderheid, wordt er vaak rekening gehouden met de wensen van een aanzienlijke minderheid.
Dit mechanisme is bedoeld om te voorkomen dat een vertrekkende regering haastig controversiële kwesties afhandelt. Hierdoor kunnen ministers en staatssecretarissen zich richten op lopende zaken, terwijl omstreden of gevoelige onderwerpen worden overgelaten aan de volgende regering.
Een van de kwesties die automatisch als 'omstreden' wordt beschouwd, is de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Dit onderwerp is altijd al bron van discussie geweest. De AOV heeft gedurende lange tijd voor debat gezorgd en blijft een punt van gesprek binnen de Kamer. Het is een onderwerp dat nauwlettend wordt gevolgd, omdat het aanzienlijke gevolgen kan hebben voor zelfstandige ondernemers en de bredere arbeidsmarkt. Dus er is nog een reden bijgekomen die ervoor zorgt dat uitstellen afstellen kan worden.
Wat staat er nog te gebeuren?
Het is al besloten dat Kamerleden deze zomer vaker bijeen zullen komen, ondanks het reces. In de komende weken zullen diverse Kamercommissies beoordelen welke onderwerpen het demissionaire kabinet nog kan behandelen binnen hun specifieke aandachtsgebied. Op 12 september volgt een debat waarin de volledige lijst van zogenaamde omstreden onderwerpen wordt samengesteld.
Waarom wil de Overheid de verplichte AOV?
De overheid versnelt plotseling de implementatie van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zelfstandige ondernemers (zzp'ers). De aanleiding hiervoor is het feit dat de Europese Commissie de verplichte AOV heeft geëist als voorwaarde voor het verkrijgen van 4,7 miljard euro uit het Corona-herstelfonds.
De verplichte AOV was reeds opgenomen in het pensioenakkoord van 2019. Met deze maatregel hopen zowel de EU als de overheid schijnzelfstandigheid (waarbij zzp'ers weliswaar goedkoper zijn dan werknemers, maar minder sociale bescherming genieten) te bestrijden. Uiterlijk in 2025 dient de wetgeving goedgekeurd te worden. De daadwerkelijke implementatie van de verplichte AOV wordt echter niet verwacht vóór 2027, en mogelijk zelfs pas in 2029.
Ik heb nog niets moet ik afwachten of meteen actie ondernemen?
Het is in ieder geval verstandig om al vóór de invoering van de verplichte AOV je eigen AOV af te sluiten. Waarom?
- Hoe eerder hoe beter, de overheid kan zomaar ineens zeggen, nu ben je te laat, en voldoe je niet aan het overgangsregime of opt-out
- Hoe eerder je je AOV afsluit, des te lager zal je premie zijn - zeker als je kiest voor een stabiele premie.
- Op die manier ben je al gedekt voor onverwachte omstandigheden voordat de verplichte AOV van kracht wordt.
- Een persoonlijke AOV voor zzp'ers zal altijd een betere bescherming bieden dan de verplichte AOV.
Wat omvat de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)
Naar verwachting wordt er een verplichte basis arbeidsongeschiktheidsverzekering ingevoerd via het UWV, met de volgende kenmerken:
- Een wachttijd van 1 jaar.- Een uitkering van 100% van het wettelijke minimumloon bij volledige arbeidsongeschiktheid (maar nooit meer dan 70% van het laatst verdiende inkomen / winst uit onderneming).- Uitkering tot aan de AOW-datum bij aanhoudende arbeidsongeschiktheid.-
De graad van arbeidsongeschiktheid wordt beoordeeld op basis van restverdiencapaciteit in alle beroepen, inclusief andere vakgebieden, en niet enkel op basis van het eigen beroep.- Een premie van ongeveer 8% van de (tot 143% van het minimumloon gemaximeerde) winst, met een maximumpremie van ongeveer €2.800 per jaar.
Voor wie geldt de verplichte AOV?
De verplichte AOV is van toepassing op alle ondernemers die onder de inkomstenbelasting vallen, inclusief meewerkende echtgenoten. Naar het schijnt wordt er een uitzondering gemaakt voor directeur-grootaandeelhouders (DGA's) en parttime ondernemers (die ook in loondienst zijn) wat betreft de verplichte AOV.
Het hebben van personeel, andere inkomsten of aanzienlijk vermogen hebben, zal volgens de nieuwe plannen geen reden zijn om niet aan de verplichte AOV deel te nemen.
Hoogte dekking van de verplichte AOV
De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering dekt, vergelijkbaar met het wettelijk minimumloon, 70% van je laatstverdiende inkomen, met een maandelijks maximum van € 1934 bruto. Dit betekent dat je maximaal een inkomen van net onder de € 35.000 kunt verzekeren. Zelfstandigen met een lager inkomen betalen ook een premie en ontvangen een uitkering bij arbeidsongeschiktheid, op basis van het gemiddelde inkomen van de afgelopen drie jaar.
Eigen risico
Er geldt een standaard wachttijd van 52 weken voordat je recht hebt op een uitkering. Met andere woorden, als er iets misgaat, moet je een jaar wachten voordat je een uitkering ontvangt.
Wat als ik al een AOV heb of er liever zelf een afsluit bij een verzekeringsmaatschappij?
Er wordt waarschijnlijk een opt-out regeling geïntroduceerd die ondernemers de keuze geeft om hun bestaande reguliere AOV via een verzekeringsmaatschappij te behouden of er een af te sluiten. Dit kan aantrekkelijk zijn vanwege de bredere dekking, hogere verzekerde bedragen en uitgebreidere dienstverlening die verzekeringsmaatschappijen bieden.
De voorwaarde hiervoor is dat de premie van de reguliere AOV minstens gelijk is aan de premie van de verplichte verzekering (bijvoorbeeld, als de verplichte AOV €2.800 kost, moet de reguliere AOV ook minimaal €2.800 kosten). Ondernemers die van deze regeling gebruik maken, zijn niet verplicht deel te nemen aan de verplichte AOV.
Indien je momenteel een lopende AOV hebt die minstens gelijkwaardig is aan de verplichte AOV, valt deze ook onder de vrijstellingsregeling.
De dekking van de reguliere AOV moet echter wel ten minste gelijkwaardig zijn aan die van de verplichte AOV. Voor bepaalde AOV's kan het nodig zijn om deze aan te passen. Andere voorzieningen voor ondernemers, zoals schenkkringen of een Broodfonds, vallen niet onder deze opt-out regeling. Dit betekent dat ondernemers die momenteel gebruikmaken van dergelijke voorzieningen, hun bestaande regeling kunnen behouden.
De opt-out regeling blijft van cruciaal belang, omdat deze zelfstandigen in staat stelt om op hun eigen passende manier met het arbeidsongeschiktheidsrisico om te gaan. Dit eert hun ondernemerschap en respecteert de aanzienlijke diversiteit binnen deze groep werkenden. Het onderzoek van de minister dient daarom niet gericht te zijn op de vraag of een opt-out mogelijk is, maar veeleer op de praktische invulling van deze opt-out.
Wat zijn de andere reden waardoor het waarschijnlijker wordt dat de verplichte aov er niet komt?
Op basis van alle beschikbare informatie lijkt het dat er diverse uitdagingen en aspecten zijn die de implementatie van verplichte AOV voor zzp'ers en ondernemers kunnen compliceren. Enkele van deze uitdagingen en aspecten omvatten:
Capaciteitsproblemen: Het invoeren van verplichte AOV kan leiden tot aanzienlijke administratieve belasting voor instanties zoals het UWV en de Belastingdienst. Wanneer er ontoereikende capaciteit is om deze lasten te verwerken, kunnen vertragingen en andere kwesties ontstaan.
Beschikbaarheid van keuringsartsen: Een tekort aan keuringsartsen om arbeidsongeschiktheid te beoordelen, kan resulteren in vertragingen bij het vaststellen van dekking en uitkeringen.
Risicogebaseerde afwijzing: Het huidige systeem waarbij aanvragen op basis van risico worden afgewezen, bijvoorbeeld vanwege medische geschiedenis, kan veranderen met de verplichte AOV. Dit kan zowel positieve als negatieve gevolgen hebben voor diverse groepen.
Individuele regelingen: Particuliere verzekeraars bieden mogelijk superieure dekking en keuzemogelijkheden vergeleken met de verplichte AOV. Dit kan de bereidheid van zzp'ers om over te stappen naar de verplichte AOV beïnvloeden.
Deze aanzienlijke uitdagingen en cruciale zorgen moeten echter in perspectief worden geplaatst. De definitieve beslissing over de implementatie van verplichte AOV hangt af van diverse factoren, waaronder politieke besluitvorming, wetgevingsprocessen en eventuele aanpassingen aan het initiële plan. Hierdoor kunnen aanpassingen worden doorgevoerd om deze kwesties aan te pakken voordat de verplichte AOV daadwerkelijk wordt geïntroduceerd.